Lichtplan voor de woonkamer – onmisbaar maar niet makkelijk

Aan het aanbod kan het niet liggen, er is een overvloed aan modellen lampen op de markt. Je kunt voor elke woonstijl bijpassende armaturen vinden maar als je ze niet op de juiste manier toepast kan het zomaar zo zijn dat je nog steeds geen goed lichtplan voor de woonkamer hebt (laten we ons voor het gemak beperken tot de woonkamer). We hebben je al vaker geadviseerd om bij het (her)inrichten een lichtplan te maken voor je woonkamer voordat je nieuwe lampen gaat kopen. Om dat te kunnen doen moet je natuurlijk wel even weten hoe een goed lichtplan eruitziet. Wat is basisverlichting, functionele verlichting, sfeerverlichting, een up light, down light etc.? We proberen het je kort en duidelijk uit te leggen zodat je zelf aan de slag kunt hiermee. Als je je woonkamer zo optimaal mogelijk verlicht heb je er het meeste plezier van, zal de sfeer goed zijn en je woonkamer ruimer lijken.

Lichtplan woonkamer

Hoe belangrijk is licht? Nou, licht is onmisbaar! Vaak wordt het belang van goede verlichting in huis onderschat en worden de armaturen puur op het oog gekocht. Natuurlijk wil je alleen lampen kopen die je mooi vindt maar je zult ook de functionaliteit niet uit het oog moeten verliezen. Goede verlichting heeft een grote toegevoegde waarde en dus is het van belang goed na te denken over hoe en waarmee je je huis wilt verlichten. Het lichtplan voor je woonkamer begint met het opsommen van de dingen die je er allemaal zult gaan doen.

Tegenwoordig wordt er veel meer in de woonkamer gedaan dan alleen tv gekeken. We werken vaak in de woonkamer, er wordt huiswerk gemaakt, gehandwerkt, gelezen etc. Dat vraagt allemaal om goede verlichting. Daarnaast kies je je meubels, decoratie en kunst met zorg, het zou heel jammer zijn als dat allemaal door slechte verlichting helemaal niet goed tot z’n recht zou komen. In een lichtplan verwerk je de opzet van de verlichting in je woonkamer uit. Je bepaalt liefst op een plattegrond van de ruimte wat je waar gaat doen. Zo kun je ook bepalen waar de aansluitingen moeten komen én hoe groot het lichtvlak gaat zijn dat je bedacht hebt en of je daarmee voldoende licht hebt.

Lichtplan inbouwspots

Voor elke ruimte die je wilt gaat verlichten geldt: stel jezelf de vraag wat je er allemaal gaat doen. Ga je er koken, slapen, werken, relaxen, douchen Welke sfeer wil je creëren en wie gaat de ruimte vooral gebruiken? In welke hoek komt wat?

De basisverlichting is voor elke ruimte belangrijk. Het is de algemene verlichting die je bij het betreden van de ruimte meteen aan kunt klikken en zo licht genoeg hebt om de ruimte te betreden.

Inbouwspots zouden hiervoor goed gekozen kunnen worden omdat ze mooi ‘weggewerkt’ kunnen worden en geen ruimte in je kamer innemen. Anders gezegd: hun uiterlijk doet er niet toe, ze zijn er puur voor het licht.

Naast de basisverlichting, waar je dus altijd mee begint, zijn er nog een paar soorten verlichting waar je niet zonder kunt. Je voorziet de ruimte als het ware van ‘laagjes’ zodat het totale lichtplan het ultieme plan voor jouw woonkamer is. De volgende stappen zijn:

• Functionele verlichting – boven de eettafel, een leeslamp naast een stoel of bank, dat is functionele verlichting. Het mooiste zou het zijn als je kiest voor verstelbaar en dimbaar. Zo kun je altijd licht op maat regelen want voor het lezen van de krant aan tafel heb je immers ander licht nodig dan voor het nuttigen van een maaltijd. Let op dat je niet meteen ín de lamp kijkt, dat is heel hinderlijk, en dat er niet te veel schaduwen ontstaan. Schaduwen nemen weer licht weg van bijvoorbeeld je werkvlak en dat was nou juist niet de bedoeling.
• Accentverlichting – heb je een prachtig kunstwerk aan de muur hangen of staat er een antieke piano in je woonkamer? Dat soort bijzondere items wil je graag laten zien. Hiervoor gebruik je accentverlichting….om een accent te leggen dus.
• Decoratieve verlichting – sfeerverlichting, we kunnen niet zonder toch? Bij dit soort verlichting is het uiterlijk van het armatuur weer wél heel belangrijk. De ruimte is immers al goed verlicht en sfeerverlichting moet alleen maar net dat beetje extra sfeer geven. Opvallen door hun uiterlijk, dat is wat je zoekt in je sfeerverlichting. Deze armaturen mogen opvallen en ook kaarsen en een open haard behoren tot de categorie sfeerverlichting.

Zelf een lichtplan maken

Stap voor stap, en zo simpel mogelijk uitgelegd, wordt een goed lichtplan gemaakt. Zelf een lichtplan maken kán, maar onderschat het niet en vraag gerust hulp als je er niet uitkomt.

• Maak een plattegrond met je meubels erin. Geef ook alle decoratie/kunst/eyecatchers aan. Ook bestaande/vaste aansluitpunten teken je in.
• Neem een geel potlood en maak cirkels. Deze cirkels geven de plekken aan waar de activiteiten plaats zullen vinden. Een cirkel bij de eettafel, een cirkel bij de zithoek etc.
• Plaats als eerste je basisverlichting in je plattegrond. Directe verlichting en indirecte verlichting behoren dus tot deze groep. De inbouwspots zijn de directe verlichters. Up lights (die schijnen omhoog) en down lights (die schijnen omlaag) kunnen ook tot de basisverlichting gerekend worden.  Zet kruisjes waar je denkt dat je je armaturen wilt gaan plaatsen.
• Teken ook de sfeerverlichting in. Speel met de lichtsoorten. Zo zorg je ervoor dat de ruimte niet overal even fel verlicht wordt, dat is helemaal niet gezellig en zeker niet nodig.
• Als laatste teken je de functionele verlichting in. Waar ga je lezen (leeslamp), waar ga je werken (bureaulamp of verstelbare staande lamp) etc. Let erop dat er op één plek niet te veel armaturen aanwezig zullen zijn. Als je verlichting kunt combineren moet je dat zeker doen. Zo kan een bureaulamp met een dimmer ook fijne sfeerverlichting zijn als je klaar bent met werken. Een dimmer doet wonderen.
• Nu kun je armaturen gaan kiezen. Je weet wat je waar nodig hebt en wat de functie van de verlichting is. Budget en smaak spelen natuurlijk een rol maar het aanbod is zó groot, daarin vindt iedereen best wat moois.

Tips voor het maken van een lichtplan:

Nog een paar tips waar je rekening mee moet/kunt houden bij het maken van een lichtplan:

• zoals gezegd zijn dimmers bijna onmisbaar. Verschillende mensen hebben verschillend licht nodig. Bijvoorbeeld: iemand van 25 heeft veel minder licht nodig dan iemand van zeg 65. Beiden moeten wel gewoon op dezelfde plek kunnen werken zeg maar en dus moeten ze met een dimmer zelf het licht kunnen regelen.
• verlichte plekken en schaduwplekken, contrast in ook in een lichtplan onmisbaar. Ga op zoek naar dat contrast en speel ermee.
• niet alle lampen hangen aan het plafond. Een goed lichtplan bestaat zoals gezegd uit een soort ‘laagjes’. Zorg voor verlichting op verschillende hoogtes in je interieur om die laagjes zo goed mogelijk te creëren.
• voor een ruimtelijk effect maak je gebruik van indirect licht. Laat licht weerkaatsen tegen de muur of het plafond.
• denk eraan, donkere kleuren (muren en meubels) absorberen licht, en lichte kleuren reflecteren het. Ook glanzende oppervlaktes weerkaatsen het licht en matte daarentegen doen dat weer niet.